Vücudumuzdaki trilyonlarca hücre birbiriyle elektromanyetik olarak
haberleşir. Enerji dinamik olup elektromanyetiktir. Hücrelerdeki elektromanyetik
enerji akışında aksama olması halinde hücre metabolizması ve fonksiyonunu
bozularak hastalık ortaya çıkabilir.
TMS (Transkranial Manyetik Stimulasyon) ile sinir sistemi dışarıdan
uyarılır. TMS, beyin korteksinde manyetik alan ve lokal küçük elektrik akımları
oluşturur. Serebral korteks bir ikincil koil (bobin) gibi davranır. Manyetik
akım ikincil koilden yani beyinden geçerken elektrik akımına dönüşerek
nöronları ve onun uzantılarını uyarır.
Bu pulse stimulasyonlar bozulmuş hücre fonksiyonlarını düzelterek iyileşmeye
yardımcı olur.
Benzer kurallarla çalışan Repetitiv TMS (rTMS) de gözlenebilir klinik
iyileşme etkisine sahiptir. Kortikal yüzeydeki rTMS uyarısının etkisi,
dalgalarının frekansına göre farklılık gösterir. 1 Hz’ye kadar olan rTMS düşük frekanslı olup
kortekste inhibitör (söndürücü) etkiye, 5 Hz’nin üzerindeki stimulasyon yüksek
frekanslı olup eksitatör (uyarıcı) etki sahiptir. Tedavide hastalığa göre
TMS’nin inhibitör veya eksitatör etkilerinden yararlanılır.
Stimulasyon
Şiddeti Nasıl Tayin Edilir?
TMS araştırmalarında uyarı şiddeti, kortikal eksitabilite ya istirahat
motor eşik (RMT) ya da motor evoke potansiyel (MEP) ile tayin edilir. RMT
periferik kasta uygun motor cevabı (twitch, seyirme) elde etmek için gereken
minimal stimulasyon intensitesidir. Stimulusun şiddeti ise RMT’nin %120’si
olacak şekilde ayarlanır.
Uyarı
Derinliği
Kullanılan koilinin tipine ve stimulusun intensitesine bağlı olarak
stimulasyonunun derinliği kortikal yüzeyin 2-4 cm altına inebilir. Bu da sadece
yüzeysel beyin yapılarının uyarıldığı anlamına gelir. Sekiz (8) şeklindeki
koiller diğerlerine göre daha derin etki gösterir.
Seans
süresi ve sayısı
Seans süresi 20-30 dakika olup seans sayısı hastalığa ve hastaya göre
değişmek üzere genellikle 10-20 seanstır. Tedavi art arda haftada 5-6 seans
şeklinde uygulanır.
Tedavi sırasında hasta uyanık kalır ve aktivite sınırlaması yapılmaz.
Uygulama sırasında her elektromanyetik atımda bir çıtırtı sesi duyulur.
Etkili
Olduğu Hastalıklar
Nörolojik Hastalıklar:
-
MS (Multipl Skleroz)
-
İnme
-
Parkinson Hastalığı
-
Migren
-
Distoni
-
Afazi
-
Alzheimer Hastalığı
-
Epilepsi
Psikiyatrik
Hastalıklar:
-
Major depresyon (unipolar)
-
OKB (Obsessif Kompulsif Bozukluk)
-
Panik atak
-
Kaygı bozukluğu
-
Anksiyete
-
İşitsel halüsinasyonlar (Şizofreni)
-
Bağımlılık; sigara, alkol vb.
-
Otizm spektrum bozukluğu
-
Dikkat eksikliği, Hiperaktivite
Diğer:
-
Ağrı. FMS (fibromiyalji), Nöropatik ağrı
Çocuk,
Yaşlı ve Gebelerde Kullanımı
Erişkinde TMS’nin etkisiyle ilgili pek çok veri varken, çocuklar için
oldukça azdır. Bununla birlikte çocuklarda uygulamasıyla ilgili çalışmalar hızla
artmaktadır. TMS, erişkinde birçok
nörolojik bozukta yeni, noninvaziv, nonfarmakolojik, diyagnostik ve terapötik
araç olarak kullanılmaktadır. Çocuklarda kullanımı ise gelişmeye devam
etmektedir. Kognitif yan etkilerin olmaması ve ilaç etkileşiminin pek az
olmasından dolayı TMS, yaşlılarda tercih edilen seçkin bir tedavi konumuna
gelmiştir. TMS ayrıca kognitif bozukluklarda tedavi edici etkiye sahiptir.
Gebelerde ve emzirenlerde kullanımı emniyetli ve etkin olup
kontrendikasyonu yoktur.
Kalp hastalarında kullanılabilir.
Etkisi uzun süre devam eder.
Risk ve
Yan Etkileri
Dört haftalık rTMS tedavisinde hastaların pek azında kafatası ağrısı (%35)
ve lokal rahatsızlık (%10) görülür. Bu yan etkiler geçici olup birkaç dakika
veya saat içinde kendiliğinden kaybolur. Nadir görülen yan etkileri senkop,
işitme kaybı, nöbet, pace maker gibi implantlarda bozulma, baş ve boyunda
bulunan metallerin yerinden oynaması ve ısınmasıdır.