fizikon@fizikon.com 90 332 353 69 00 Çalışma Saatleri, Tüm Hafta: 08:00 - 19:00


Teknoloji Çocuklarda Duygusal Zekayı Nasıl Düşürür?

Haziran 14

Teknolojiyi çocuğunuzun düşünce ve hisleriyle birlikte olma yeteneğini bozan ve başkalarına uyum sağlama yeteneğini yok eden bir mekanizma olarak tanımlayabilirim. Bu mekanizmalara çocuklarınızın dikkatini dağıtan uzaktaki hoparlörler, akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar gibi tüm duyularını dünyaya ve içindeki insanlara bulanıklaştıran herhangi bir aygıtı da içerir.

Teknolojiyi çocuğunuzun düşünce ve hisleriyle birlikte olma yeteneğini bozan ve başkalarına uyum sağlama yeteneğini yok eden bir mekanizma olarak tanımlayabilirim. Bu mekanizmalara çocuklarınızın dikkatini dağıtan uzaktaki  hoparlörler, akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar gibi tüm duyularını dünyaya ve içindeki insanlara bulanıklaştıran herhangi bir aygıtı da içerir.

Son zamanlarda, bir restorandaki bir ailenin her birinin akıllı telefonlara dikkatle baktığı gibi, akşam yemeğinin yalın sessizlikte yendiğini izledim.  Temel insan etkileşimleri - düşünce, nezaket, insanlar arasında tamamen yoktu. Daha da kötüsü, ebeveynler telefonlara bağımlı bir şekilde hareket ederek çocuklarını da bu davranışı öğretiyorlardı.

 Her zaman, akıllı telefon kullanım amacına göre kötü değil iyi yönde de etkileyebilir. Stresli bir çevreden ayrılma becerisi yardımcı olabilir. Örneğin, müzik dinlemek ve mola vermek gibi. Ayrıca dikkatliliği artırmak ve rehberlik meditasyonları veya rahatlama egzersizleri yoluyla endişeleri azaltmak için tasarlanmış uygulamalar da vardır.

Sorun, teknoloji ile etkili ve  hayatımıza yardımcı olacak şekilde kullanılmamasından kaynaklanır. Teknoloji bağımlılığı arttıkça, çocuklar kendi düşüncelerinden ve duygularından ve başkalarının düşüncelerinden ve duygularından arınmış bir balon içerisinde dünyayı dolaşıyor. Konuşma becerileri ve olumlu etkileşimler yok olurken, teknoloji çocukların insanlık duygusunu sarsmaya başlar; onlar daha az şefkatlidir ve başkalarının daha zor anlarlar.

Daniel Goleman, Duygusal Zeka (EQ) adlı kitabında duygusal zekayı kişinin kendi hislerini ve başkalarının duygularını tanımlama yeteneği olarak tanımlar. Yüksek dereceli Duygusal Zekaya (EQ) daha sağlıklı ilişkilere sahip olurlar, çevreye daha iyi uyum sağlarlar ve hedeflerine doğru çalışmada daha yeteneklidirler. Goleman, duygusal zekayı teşvik eden beş temel özelliği belirtir: benlik bilinci, öz düzenleme, sosyal beceriler, empati ve motivasyon.

Bu niteliklerin hepsinin ortak noktası nedir? Yerel kreşinize bir ziyarette bulunun ve çoğu çocukta, özellikle oyun zamanlarında, bu özelliklerin bulunmadığından emin olabilirsiniz. Bu nitelikleri geliştirmek için, öğretmenler ve anne-babalar başkalarına dikkati çekme ve dikkatli davranma gayreti içinde olmaya çalışırlar. Böylece çocuklar çevrelerindeki dünyaya ve içinde yaşayan insanlara daha iyi uyarlanarak duygusal zeka geliştirirler.

Teknolojinin bağımlılığının, Duygusal Zekanın (EQ) esaslarını nasıl olumsuz etkilediğini görelim:

1. Benlik Farkındalığını Azaltır

Teknolojiyle ilgili daha fazla zaman, kendi düşünce ve hislerinizle daha az zaman demektir. Teknolojik bağımlılık arttıkça, çocuklar duygusal canlarından arınmış kendinden yabancılaşma durumunda yaşar, kendini fark etmeyi imkansızlaştırır. Dikkat çekici seçimler yerine, daha tepkisel ve daha az yansıtıcı olurlar.

2. Özdüzenleme  Zayıflar

 Yapılan araştırmalar, teknoloji bağımlılığının dürtüsel olarak arttığını kanıtladı .Kendini kontrol etme yeteneğini geliştiremeyen çocuklar, duygusal olarak olgunlaşmamış olup zorbalık yapma eğilimi artmaktadır.

3. Sosyal becerileri azaltır.

Çocuklar, çevrimiçi başkalarıyla oyunlar oynarken bile, bu tür yüzsüz ilişkiler nadiren gerçek dostluklara yol açar. Bu şekilde, teknoloji bağımlılığı, izolasyon ve ısrarcılık yaratma eğilimindedir. Ne kadar çok teknoloji egemen olursa, toplum az gelişir.

4. Empatiyi azaltır.

Ekran saati aile veya arkadaşın yerini aldığında, çocuklar trans benzeri devletlerde dünyayı dolaşıyor ve başkalarından kopmuş durumda oluyorlar . Hoşnutsuzluk ve uyum eksikliği var. Sağlıklı merhametin temel yapı taşları az gelişme halindedir.

5. Motivasyonu azaltır.

Hayatta kişisel hedeflere ulaşmaya yönelik motivasyon, sürüş, sürekli dikkat ve yüksek düzeyde hoşgörü gerektirir; hızla azalır. Her bağımlı gibi, çocuklar daha bağımlı hale geldikçe kendilerini ve geleceğini ihmal etmeye başlarlar. Teknoloji bağımlısı çocuklar aniden dünyayla etkileşime girmeye zorlandığında neler olduğunu izleyin. Hızla hoşnutsuz ve huzursuz olurlar. Bunun nedeni, teknolojinin aksine, gerçek dünyayı veya içindeki insanları kontrol edemiyor olmasıdır. Sonuç olarak, zor yaşam seçenekleri ile karşı karşıya kaldıklarında, teknolojiye bağımlı çocuklar anksiyete veya depresyon semptomları yaşayabilir.

Ebeveynler için Rehberler

Teknoloji bağımlılığına dikkat edilmediğinde herkes bu sorunla uğraşır. Sonuçta, teknolojinin çocuğun hayatını iyileştirmesi, hayatlarını kontrol etmesi gerekmiyor. Tüm aile üyeleri için teknoloji kullanımı etrafında yapı ve sınır koymaya çalışın. Unutmayın, teknoloji çocuklar için bir araç olmalıdır – bir  yaşam şekli değil. 

Uzman Psikolog Nihan OĞUZ