Robotik rehabilitasyonda kullanılan robotlar, fonksiyonları destekleyip artırarak iyileşmeyi hızlandıran, hastalığın seyrini raporlayan, tedaviyi bir ölçüde eğlenceli hale getiren elektromekanik, bilgisayar destekli tedavi araçlarıdır. 

Rehabilitasyon robotları kullanım amaçlarına göre ikiye ayrılır: 

1. Yürüme robotları

2. Kol ve el robotları

Yürüme robotu (Lokomat)

Dünyada yürüme robotlarının en yaygın ve en gelişmiş olanı Hocoma’ya ait Lokomat’tır.  Lokomat beyin, omurilik, sinir, kas ve kemik hastalıklarına bağlı yürüme bozukluklarında kullanılır. Hastayı eğiterek yürümesini düzeltir. Tedavi öncesi ve sonrası kas gücünü, eklem hareket açıklığını, spastisiteyi objektif sayısal değerlerle ölçerek tedavinin etkinliğini değerlendirir.

Hasta yürüme bandında giderken karşısındaki ekrandan yürümesini takip eder. Sanal ekrandaki görüntüler hem hastayı motive eder hem de tedavi hızlandırır. Robot yardımlı yürüme sırasında hastaya yürüme bozuklukları gösterilerek düzeltmesi ve normal yürüyüşe geçmesi sağlanır. Ayrıca hasta, bozuklukları ve eğitimle elde ettiği kazançları ekrandan izleme imkânı bulur. 

Lokomat’ta iki ayrı robot bulunur. 

a. Pediyatrik (çocuk) robotu

b. Erişkin robotu 

Çocuk ve erişkinler için ayrı ayrı robot kullanılmasının sebebi, çocukların erişkinlerden bedenen küçük ve yürüyüş şekillerinin farklı olmasıdır. Tek bir robotun bacak aparatının uzunluğunu uzatıp kısaltarak hem çocuklarda hem erişkinlerde kullanmak yürüme eğitiminde yeterli olmayabilir.

Lokomat ile çocuk hastanın yürüyüş eğitimi: Gövde destekli bir askı sistemi ile hasta yürüme bandı üzerinde dik duracak şekilde askıya alınır. Yürüme robotunda, hastanın bacaklarına yerleştirilen robotlar yardımıyla normal yürüyüşe birebir benzer hareketler yaptırılır. Bilgisayar programıyla hastanın vücut ağırlığı, yürümenin temposu ve şekli kontrol edilir. Hasta karşısındaki sanal gerçeklik ekranından durumu izleyebilir. Robot, bacakları normal yürümedeki gibi hareket ettirirken, vücudun bu hareketlere verdiği cevabı sensorlar ile bilgisayara iletilerek elde edilen grafiklerden yürümenin hangi aşamasında sorun yaşadığı belirlenir. 

Lokomat ile erişkin hastanın yürüme eğitimi: Hasta, fizyoterapist eşliğinde yürürken bilgisayar ekranından hareketleri takip eder. Normal yürümeye oldukça benzer hareketler yaptırması ve beyindeki merkezleri sürekli uyarması sistemin önemli bir avantajıdır. Sanal gerçeklik ekranında farklı ortamlarda yürüdüğünden hasta tedavi boyunca hiç sıkılmadan yürümeye devam eder. Robot yardımıyla hareket eden bacaklardan alınıp beyine gönderilen sinyaller beyinde nöroplastisite denen yeniden yapılanma ve adaptasyon yeteneğinin gelişmesine yardımcı olur. Böylece iyileşme süreci hızlandığı gibi yürüme şekli de normale yakın bir biçim alır. Robot yardımlı yürüme, bir miktar bacakları hareket eden hastaların yürüme fonksiyonlarında belirgin iyileşme sağlar. Omuriliğindeki tam kesi nedeniyle bacakları hiç hareket etmeyen hastalarda fonksiyonel iyileşme sağlamaz, ancak spastisiteyi azaltmaya, metabolizmayı hızlandırmaya, dolaşım ve solumun sistemini düzeltmeye yardımcı olur. 

Yürüme robotunun yararlı olduğu hastalıklar:

• İnme (Hemipleji)

• MS (Multipl skleroz) 

• CP (Serebral palsi)

• Parkinson hastalığı

• Omurilik yaralanmaları

• Parapleji

• Travmatik beyin yaralanması 

• Total kalça protezi

• Diz hastalıkları

• Miyopati (Kas hastalıkları)

• Değişik nedenli bacak kaslarında güçsüzlük

KOL VE EL ROBOTU (ArmeoSpring)

Kol ve el robotları omuz, dirsek ve ellerinde hareket açıklığı ve kas gücü kaybı olan hastaların yeniden kol ve el fonksiyonlarını kazanmaları amacıyla kullanılan cihazlardır. Kol robotu (ArmeoSpring) bilgisayar ortamında, günlük yaşam aktivitelerimize benzer oyunlar ile hastanın omuz, dirsek ve elini daha iyi kullanmasını ve günlük yaşamda daha bağımsız olmasını sağlar. Tedavi öncesi ve sonrası yapılan ölçümlerle tedavinin etkinliği ve başarısı bilgisayarda objektif olarak değerlendirilir. 

ArmeoSpring kol ve el rehabilitasyonunda kullanılan en yaygın eksoskeleton robotudur. ArmeoSpring, orta ve ciddi bozukluğu olan hastalarda bağımsız kol ve el eğitimi yapar. Kol ve el eğitiminde hastayı motive eder. İlerlemeleri objektif olarak analiz ederek gelişmeleri raporlar. 

ArmeoSpring ile kol ve el rehabilitasyon çalışması: ArmeoSpring’e ilave edilen ManovoSpring modülü ile ciddi bozukluğu olan hastaların bile elinin üç boyutlu geniş bir alanda hareketine imkan sağlar. ManovoSpring el fonksiyonları bozulmuş inmeli, travmatik beyin yaralanmalı ve diğer nörolojik bozukluklarda özellikle elin yakalama ve bırakma hareketlerinin eğitimi için düzenlenmiştir. 

Robotik rehabilitasyon ünitesinde hastalar, durumuna göre değişmekle birlikte, genellikle haftada 3-5 seans, her seansta 25-30 dakika programa alınırlar.

Kol ve el robotunun yararlı olduğu hastalıklar:

- İnme 

- CP (Serebral palsi)

- Tetrapleji

- Travmatik beyin yaralanması

- Anoksik beyin hasarları

- Kol ve elin nörolojik bozuklukları